Naskah Drama: “Ibu Lain Ibumu”
4. SINOPSIS
Bu Surti nyaéta saurang wanoja anu kesehariaanya digawé minangka buruh kumbah pakéan di kampungna. Manéhna ancik babarengan saurang anak awéwé anu ngaranna Sari. Duanana hirup bagja cacak dina kesederhanaan tanpa kemewahan harta. Bu Surti pohara mitresna Sari, anak anu diasuhnya kalayan pinuh kaasih nyaah sanajan sabenerna Sari lain anak kandungnya melainkan ngan dipungut Bu Surti ti urut majikannya. Salila ieu Bu Surti merahasiakan jati diri Sari anu sabenerna boh ka Sari sorangan boh para tatangga di sakurilingna. Tapi hal ieu pisan anu ngabalukarkeun Bu Surti cemas sarta sieun lamun hiji poé Sari indit ninggalkeunana kitu weruh yén manéhna lain ibu kandungnya.
Dina hiji poé Bu Surti ngarasa cemas alatan Sari tacan balik ti sakolana. Jeung rarasaan cemas kasebut Bu Surti ngaharepkeun sarta berdoa ambéh henteu lumangsung nanaon jeung Sari. Teu lam saterusna Sari ogé datang babarengan babaturanana. Sari ngécéskeun ka Bu Surti yén maranéhanana telat balik alatan cikénéh réngsé nuturkeun Try Out di sakola. Ngadéngé hal éta Bu Surti ngarasa bungangang sarta saterusna mempersilahkan réncang-réncang Sari pikeun diuk beristirahat. Maranéhanana ogé berbincang-bincang ngeunaan sakola sarta mangsa hareup maranéhanana. Tapi dina perbincangan éta Busurti ngarasa terusik batinnya alatan sawatara patarosan ti réncang-réncang Sari anu kawas lamun sanggup pikeun ngungkab jati diri Sari anu sabenerna, yén manéhna lain anak kandunnya.
Pamustunganana Bu Surti megatkeun pikeun indit nganteurkeun cucian ka imah Bu Tejo pikeun nyingkahan pertnyaan-pertanyaan ti réncang-réncang Sari. Saterusna Bu Surti indit saurang diri saraya berpamitan ka sari sarta réncang-réncang sanajan Sari berkeinginan pikeun nganteurkeun indungna kasebut. Tapi alatan cemas pamustunganana Sari sarta babaturanana nuturkeun Bu Surti ka imah Bu Tejo sacara reureunceupan.
Di imah Bu Tejo, tanpa disangka Bu Surti papanggih jeung Bu Alus, ibu kandung Sari, anu waktu éta natamu di imah Bu Tejo.
Duanana ogé pada-pada terkejut. Pamustunganana duanana ogé silih nyarita sajongjonan sanggeus Bu Tejo asup kadina imahna. Bu Alus ngadesek Bu Surti ambéh mulangkeun putri kandung anu selam ieu dianggapna geus di culik ku urut pembantunya éta. Tapi Bu Surti henteu daék mulangkeun sari dinana alatan geus kagok nyaah sarta geus nganggap Sari kawas anakna sorangan.
Kabéh anu diomongkeun ku Bu Alus sarta Bu Surti sacara henteu ngahaja didéngé ku Sari anu saméméhna geus nuturkeun babarengan babaturanana. Saterusna Sari ménta guaran ka Bu Surti luhur rusiah anu salila ieu ditundana sarta Bu Surti ménta Sari pikeun balik ka ibu kandungnya nyaéta Bu Alus. Tapi Sari nampikna sarta tetep hayang hirup babarengan Bu surti anu pohara disayanginya. Bu Alus ogé menyesali gawénana.
5. NASKAH
Ibu Lain Ibumu
Babak I
Poé éta kawas dawam Bu Surti kasampak nyapu di tepas imahna. Geus ampir 5 (lima) warsih ieu bu Surti jadi buruh kumbah di imah bu Tejo, tatangga anu jaraknya kira-kira tilu imah ti imah bu Surti. Bu Surti ujug-ujug cemas sarta salempang ngeunaan ayana Sari, anak anu diasuhnya saprak leutik, anu tacan balik ti sakola.
Bu Surti: “Nepi ka ayeuna Sari bet tacan balik ogé enya…? (bu Surti kasampak kitu cemas)…Biasanya jam sakieu (bari nempo ka arah jam dinding anu terpasang di dinding imahna anu amat basajan) Sari geus balik.
Aya naon enya…? (bu Surti beranjak ti tempat diukna sarta nempo ka luar jandela) Padahal cuaca poé ieu cerah, henteu hujan.
Enya Alloh lindungilah Sari anaking, jauhkanlah manéhna ti hal-hal anu bisa ngabahayakeun manéhna, Kuring henteu daék kaleungitan manéhna…karena manéhna pohara hartosna pikeun kuring. Kuring amat menyayangi manéhna. Sanajan…meskipun manéhna lain anaking kandungku sorangan…(bu Surti hanjelu sakali)
Sari…dimana kau Nak…? Sari…Pulanglah Nak…!Ibu pohara pikahariwangeun anjeun…”
Kadéngé sora jelema ngedalkeun salam ti luar imah. Serentak bu Surti pohara atoh, manéhna yakin éta sora Sari, anakna. Bu Surti geura-giru membenahi dandanannya sarta beranjak ka luar.
Sari sarta babaturanana: “Assalamualaikum…”
Sari ngajak babaturanana asup.
Bu Surti: ”Waalaikumsalam…”
…aduh Sari, ti mana waé kau Nak…? Ibu pohara pikahariwangeun anjeun…
Sari: “ Ibu henteu perlu salempang..Sari alus-alus waé bet. Tadi di sakola aya palaksanaan try out, Bu, jadi balikna rada telat. Baruk enya…, perkenalkan Bu, ieu réncang-réncang Sari. Réncang-réncang, ieu ibuku…!
Wulan: ”Beurang Tante, ngaran kuring Wulan, W-u-l-a-n…”
Bu Surti: “O…ini to anu ngaranna Wulan, anu mindeng diceritakan sarua Sari éta! Lamun anu ieu saha?” (nunjuk ka arah Heni)
Heni: “ Kuring Heni, Tante!”
Sari: “Lamun anu ieu jago karate lo, Bu. Éh…ada hiji deui réncang Sari”
Dewi: “Dewi, Tante…”
Bu Surti: “Sari, hayu ajak teman-temanmu asup. Pasti dina capek kabéh. Sari, ulah poho ambilkan inuman pikeun maranéhanana. Baruk enya…di dina lomari aya saeutik kadaharan leutik, dicokot enya…!”
Sari: “Alus Bu…”
Sari asup ka dina pikeun nyokot kadaharan sarta inuman pikeun babaturanana. Samentara éta, bu Surti berbincang-bincang jeung Dewi, Heni sarta Wulan.
Bu Surti: “Kumaha try outnya tadi…? Maranéh bisa némbalan kabéhanana khan…?
Wulan: “…aduh Tante, solnya hésé sakali…Saya nepi ka keringetan ngerjakannya…”
Bu Surti: “Lamun manéh Dewi, kumaha?”
Dewi: “Enya…gitu dech Tante. Aya anu bisa sarta aya anu henteu…”
Heni: “Lamun Kuring, bisa Tante ngerjakannya. Soalna gampang bet Tante. (jeung gaya songongna) Maranéhanana waé anu anu henteu bisa!”
Wulan: “Bisa apaan…? Bisa nyontek maksud Lu…?
Wulan sarta Heni seuri…
Dewi: “Iya nyontek…sama si Sari. Sari pan pinter Tante…”
Bu Surti: “Sudahlah, maranéh ulah silih menyalahkan. Anu penting maranéh kudu getol diajar ambéh dina waktu UNAS engké, maranéh bisa mengerrjakan kabéhanana. Ulah poho maranéh ogé kudu berdoa sarta ménta restu dina kolot maranéh!”
Sari datang mawa kadaharan sarta inuman. Manéhna geura-giru ngagabung kalayan ibu sarta babaturanana.
Sari: “Dina ngobrolin naon nich…? Bet jigana uplek pisan. ,eh ieu inumanana, maranéh pasti geus haus.!”
Heni: “Wah…asyik nich aya cau goréng. Nyieun sorangan enya Sari …?” (bari melahap cau goréngna)
Sari: “Iya…pisang goréng ieu Ibuku lho anu jieun…Enak khan…?”
Wulan& Dewi: (bari dahar, spontan maranéhanana némbalan) “ Iya Sari, ngeunah pisan…!”
Bu Surti: “Lamun kitu, henteu perlu sungkan-sungkan. Anggap waé imah sorangan enya…Nah ayeuna ibu ancik tiheula enya…Masih aya pagawéan di tukang. Maranéh teruskan waé ngobrolnya. Hayu, sumangga diinum!”
Bu Surti ninggalkeun Sari sarta babaturanana saterusna neruskeun pakasabanana.
Sari: “Éh réncang-réncang, kirra-kira urang bisa henteu enya…ngerjain soal UAN engké…tyr outnya waé hésé ménta ampun…”
Dewi: “Ulah merendah kitu atuh Sari, manéh pan pinter. Tadi waé si Heni nyontek ama manéh. Bener teu Lan…?”
Wulan: “Iya, éta bener tuh Sari…”
Heni: “Saha anu nyontek? Jelema gue ngan nyocokin jawaban doank…!”
Wulan&Dewi: “Éta mah sarua waé Hen…”
Sari: “Sudahlah…Kalian ieu jiga ucing sarta beurit waé…”
Wulan: “Ngomong-ngomong maranéh seneng teu sich nempo émbaran tadi?”
Heni: “Émbaran anu mana? Émbaran PMDK…? Enya…jelas lah. Kalayan ditarima PMDK kuring pan teu perlu milu SPMB deui….”
Dewi: “Kuring ogé seneng lho réncang-réncang. Kumaha jeung manéh Sari? Bet ti tadi manéh diem waé…?”
Sari: (katempo bingung) “…aku…aku…”
Bu Surti datang bari mawa karinjang pakéan. Tuluy manéhna menghampiri Sari sarta babaturanana anu keur uplek mengobrol.
Bu Surti: “Ibu denger ti tadi jigana maranéh uplek pisan ngobrolnya. Memangnya naon anu keur maranéh bicarakan…?”
Sari: “Ieu lho Bu, temen-temen dina ngomongin soal try out tadi sarta ogé ngeunaan PMDK…”
Bu Surti: “PMDK…apa éta Sari. Ibu henteu ngerti…?”
Sari: “PMDK mangrupa salah sahiji cara pikeun asup Paguron Luhur Nagari tanpa tes, melainkan ngagunakeun peunteun raport waé Bu…!”
Bu Surti: “Baruk…begitu enya! Jadi, maranéh ieu dina daék kuliah kabéh enya…?”
Wulan, Heni&Dewi rampak némbalan:”…Iya Tante…”
Bu Surti: “Manéh daék nerusin kamana Lan?”
Wulan: “Kuring daék nerusin ka London Tante. Kecap Papa diditu fasilitasna leuwih pepek sarta berkualitas kitu dech Tante…”
Heni: “Manéh daék kuliah ka London…? (bari kéom sinis) Emangnya manéh bisa basa Inggris…?”
Wulan: “Enya tangtu bisa atuh Hen. Ieu kuring kaasih conto ‘I love You…”
Heni: “Lamun éta mah anak leutik ogé bisa Lan, Baruk enya… lamun kuring kuliah di UI lho Tante,ambil jurusan Ékonomi Bisnis. Heni pan asih taneuh cai…”
Wulan: “Éh…siapa ogé anu nanya…?”
Heni: “Kuring pan ngan méré informasi. Iya pan Tante…?”
Bu Surti: “Iya. Lamun manéh Dewi? Manéh daék kuliah di mana? Ibu pehatiin manéh bet ti tadi diem waé…?”
Dewi: “Kuring kuliah di UNESA Tante, cokot jurusan PGSD sarua jiga Sari. Kamari pan, daptarna bareng sarua Sari Tante. Sarta urang ditarima lho…!”
Bu Surti: “Bet manéh henteu carita! Jadi, manéh ogé daék kuliah Sari…?”
Sari: “Iya Bu. Sari pan geus ditarima PMDK. Tapi…kalau ibu mengijinkan…”
Bu Surti: (bari menghela nafas) “Lainna Ibu henteu mengijinkan, tapi…kita meunangkeun waragad ti mana? Manéh pan weruh sorangan Sari, pangasilan Ibu minangka buruh kumbah waé teu mahi pikeun minuhan kaperluan urang sapopoé. Sedengkeun anu Ibu weruh waragad kuliah éta mahal pisan. Deui ogé…Ibu henteu daék berpisah laér ti Sari…”
Sari: “Enya sudahlah Bu…Sari henteu maksa bet Bu pikeun kuliah. Sanajan henteu bisa kuliah, Sari pan bisa digawé pikeun nambahan pangasilan sarta ogé masih bisa marengan Ibu. Bener pan Bu…”
Bu Surti: (jeung beungeut nguluwut) “Bener…”
Wulan: “Emang, Bapa manéh kamana Sari?”
Ngadéngé omongan Wulan, Bu Surti langsung kasampak gugup.
Sari: “Ibu…ibu henteu apa-apakan…? Hampura temen-temen, meureun Ibu rada saeutik reuwas. Sabenerna bapa kuring geus lila maot. Kuring sorangan henteu weruh beungeut aslina. Salila ieu kuring mikawanoh manéhna ngan ngaliwatan selembar poto…”
Wulan: “Maafkan kuring Sari. Kuring bener-bener henteu weruh…”
Dewi: “Manéh sich Lan, ngomongna asal kaluar waé. Terus…gimana masalah kuliah manéh Sari?”
Sari: “Sudahlah réncang-réncang,jangan omongin soal kuliah deui entar Ibuku émboh stress sarta panyakitna kanceuh deui. Sari ikhlas bet. Meureun Pangéran tacan méré kasempetan, susuganan warsih hareup aya kasempetan pikeun kuliah, bener pan temen-temen…?”
Dewi, Heni& Wulan: “Iya bener Sari!”
Heni: “Ngomong-ngomong, beungeut anjeun kalayan ibumu bet teu sarua enya Sari? Kuring rasa leuwih geulis ibumu dech batan manéh. Bener teu temen-temen…?”
Wulan: “Iya loh Sar, leuwih geulis ibumu…”
Sari: “Maranéh ieu aya-aya waé dech. Meskipu beungeut kuring henteu sarua, tapi golongan getih kuring sarua kalayan ibu. Sarta ieu hartosna, kuring anak kandung pituin ibuku. Enya pan Bu…?”
Bu Surti kasampak gugup sarta kebingungan nanggepan patarosan Sari sarta jeung rarasaan kacau, antara sieun sarta hanjelu pamustunganana manéhna némbalan…
Bu Surti: “I…I…iya Sari,…kamu memang anaking…”
Dewi: “Manéh boga sabaraha baraya Sari?”
Sari: “Kuring henteu boga baraya. Disisni kuring ngan ancik duaan sarua ibu”
Heni: “Ngeunah atuh Sar. Lamun boga hiji hal teu perlu dibagi-bagi. Henteu jiga kuring anu barayana loba”
Sari: “Sakuduna manéh bersyukur boga baraya. Pan aya anu mantuan sarta menghibur manéh”
Samentara Sari sarta babaturanana mengobrol, bu Surti nempo ka arah jam. Tuluy manéhna bergegas pikeun nganteurkeun cucian ka imah bu Tejo. Manéhna henteu hayang kalibet dina perrbincangan anu mengarah dina masalah pribadina. Bu Surti sieun kabéh mangsa tuluyna kaungkab.
Bu Surti: (jeung beungeut cemas sarta gelisah) “Geus jam 3 (tilu), Ibu daék nganteurkeun cucian tiheula enya ka imah bu Tejo”
Sari: “Teu perlu Bu, kajeun Sari waé anu nganterin cuciannya. Ibu pan keur gering…”
Wulan: “Tante, kami antar waé enya…pake mobil kuring Tante…”
Heni: “Mobil apaan?… lah wong tadi urang kadieu naék angkot ogé…”
Bu Surti: “Geus, henteu nanaon bet! Ibu nganterin sorangan waé enya…Kalian terusin waé ngobrolnya”
Sari: “Bener Ibu henteu nanaon…?”
Bu Surti: “Bener Sari. Ibu indit tiheula enya…Assalamualaikum”
Bu Surti indit ka imah bu Tejo kalayan mawa cucian.
Sari: “Waalaikumsalam. Éh réncang-réncang, bet rarasaan kuring teu ngeunah enya? Saméméh Ibu indit bet jigana aya anu ahéng! Kuring jadi salempang sarua ibu. Kuring sieun lumangsung nanaon sarua ibu!”
Dewi: “Kumaha lamun urang ikutin waé Sari…?”
Heni: “Tapi manéh weruh pan ibumu indit ka imah saha…?”
Sari: “Bu Tejo Hen”
Heni: “Iya…iya…bu Tejo”
Sari: “Iya kuring weruh. Lamun kitu, ayeuna urang susul ibu. Kumaha réncang-réncang?”
Dewi, Heni& Wulan: ”ok dech!”
Sari sarta babaturanana indit ka imah bu Tejo pikeun nyusul bu Surti.
Babak II
Bu Tejo sarta bu Alus anjog di imah bu Tejo kira-kira pukul 03.00 WIB. Maranéhanana méakkeun wayah sapoé jeput berbelanja di mal.
Bu Alus: “…aduh Jeng, kongkorong anu tadi éta alus pisan enya jeng…”
Bu Tejo: “Baruk maksud jeng anu liontinnya ngawangun haté éta enya Jeng
Bu Alus: “iya…iya anu éta jeng.éh….tau henteu, minggu kamari wayah salaki kuring ka Swiss, manéhna membelikan sapakakas perhiasan lho jeng, pepek lho aya kurabu, kongkorong, pinggel, sarta lélépén ogé lho”.
Bu Tejo: “ ah… minggu hareup salaki kuring ogé daék ka Perancis lho jeng, sakalian daék belikan kuring perhiasan ogé”.
Bu Alus: “ ka Perancis!! Aduh kuring jadi inget wayah kuring masih cicing di ditu”.
Bu Tejo: “ baruk…..jeng Alus kungsi cicing di Perancis to…., sabaraha lila jeng?
Bu Alus:” enya…..lumayanlah kira-kira 10 taunan, pan tiheula diditu kuring kungsi jadi modél lho, mangsa jeng teu tau sich, kuring pan tiheula sok témbong di majalah”.
Bu Tejo: “ tapi lain majalah play boy pan jeng?”.
Bu Alus: “ enya lain lah”.
Bu Tejo: “ aduh tétéla jeng Alus ieu wanoja kareir anu suksés enya…saya déngé kamari buka salon deui enya jeng?”
Bu Alus: “enya….maklum lah pan bisnis kuring deui ngembang. ulah poho nyimpang lho jeng engké aya diskon husus jieun jeng”.
Bu Tejo: “ bener lho jeng”.
Bu Alus: “ baruk…pasti”
( Ujug-ujug Bu Alus melong ka hiji poto di sudut rohang sémah)
Bu Alus: “ éh….jeng, éta poto saha bet jiga sarua jeng Tejo, adina enya jeng?”
Bu Tejo: “ naha, geulis enya…..? éta anak kuring ngaranna Éndah, ayeuna manéhna deui kursus modelling di Perancis.
Bu Alus: “ baruk……anaknya enya…..,umurnya sabaraha jeng?”
Bu Tejo: “ 18 warsih”
Bu Alus: “ ( kainget hiji hal ) “ hah 18 warsih……!!berarti saumur jeung manéhna (bari nginget hiji hal).
Bu Tejo: “ manéhna saha jeng?”
Bu Alus: “ ah…bukan saha-saha bet”.
( ujug-ujug mecenghul Bi Tum kalayan mawa kadaharan sarta inuman)
Bu Tejo: “ aduh lila pisan sich “.
Bi Tum: “ hampura nyonya tadi gulana béak, jadi kuring kudu beuli ka warung, terus pas nyampek di warung ngantayna panja……..ng pisan, tacan deui nunggu kembaliannya pan………
Bu Tejo: “ ( motong omongan bi Tum) enggeus-enggeus manéh ieu ékol waé, geus ditu indit!”
“Hampura lho jeng kelamaan nunggu, hayu jeng diinum tiheula”.
Bu Alus: “ baruk enya” (nyokot cangkir sarta rék nginumna)
Bu Tejo: “ éh ngomong-ngomong kumaha béja anak jeng ayeuna?”
( Bu Alus henteu jadi nginumna sarta rada saeutik gugup)
Bu Alus: “ naon jeng, anak kuring?anak kuring maksud jeng?”
Bu Tejo: “enya iyalah, emang anak saha?”
Bu Alus: “ anak kuring….anak kuring…..”.
(kadéngé sora sémah ngedalkeun salam)
Bu Surti: “Assalamu’alaikum, Assalamu’alaikum”.
Bu Alus: “ jeng aya sémah tuh, menggangu waé enya jeng”.
Bu Tejo: “ sakeudeung enya jeng kuring tempo tiheula”( Bu Tejo menghampiri sémahna)
“baruk…..bu Surti tho, mangga asup bu….”
Bu Surti: “ iya Bu, ieu Bu kuring daék nganterin cucian “.
( Dina waktu Bu Surti rék mikeun cucian ka Bu Tejo, sacara henteu ngahaja Bu Surti nempo ka arah Bu Alus sarta manéhna pohara terkejut sakali nepi ka karinjang cucian anu dibawana murag tanpa manéhna sadari)
Bu Tejo: “lho…..lho….lho…..! bet jadi bacacar kabéh, kumaha da Bu Surti, dieu bu kajeun kuring bantu.”(bari memungut pakéan anu terjatuh)
( Bu Alus ogé ngalieuk dina sémah Bu Tejo sarta manéhna ogé terkejut, nepi ka inuman anu manéhna inum tersembur ti sungutna. Kalayan gugup manéhna ngarapikeun balik penampilannya)
Bu Tejo: “ enya geus Bu Surti diuk waé tiheula, kuring daék menaruh cucian ieu ka dina”
( ngalieuk ka arah Bu Alus) “aduh jeng, bet jadi bacacar kieu,tuh tempo baju jeng Alus baseuh kabéh. Jeng Alus da kurang ati-ati. Tapi teu apa-apalah kajeun engké Bi Tum waé anu beresin. kuring ancik ka dina tiheula enya jeng”.
Bu Alus: “ i……..i……..iya mangga”.
( Bu Tejo ogé asup kalayan mawa cuciannya sarta tinggallah Bu Alus sarta Bu Surti. Teu lila saterusna Bu Alus beranjak ti tempat diukna tuluy menghampiri Bu Surti)
Bu Alus: “éh manéh……..dasar wanoja sialan …..! kamana waé kau salila ieu?
( Bu Surti ngan terdiam) “ naha kau cicing, naon kau sieun dina kuring…?”
Bu Surti: “B………b……..b…….bagaimana béja nyonya?”
Bu Alus: “naha, naon kau ngaharepkeun kuring geus mati? teu sagampang éta,dimana kau sembunyikan anaking?”
Bu Surti: “ naon…..apa…..maksud nyonya?”
Bu Alus: “naon maksud kuring? ah….sudahlan ulah berlagak bego. Lainna kau tau sorangan naon anu kau pigawé welasan warsih anu tuluy….”
Kau teleh ngadudutna ti kuring….kau geus ngajabél anaking, gancang katakan Surti di mana anaking ayeuna! Kembalikan manéhna dina kuring, kuring nyaéta ibu kandungnya!!!”( bari mengguncang-nggincang awak Bu Surti)
Bu Surti: “ henteu……tidak……nyonya! kuring henteu ngajabél manéhna, kuring henteu kungsi ngajabél manéhna ti nyonya. Tapi kuring ngan hayang mengasuhnya.
Bu Alus: “ enya….kau asuh manéhna tanpa sakanyaho kuring sarta éta sarua hartina kalayan kau ngajabélna ti kuring, kau geus nyulikna……….ya…..kau geus nyulik anaking….kembalikan manéhna Surti…..kembalikan anaking….!!!”.
Bu Surti: “ henteu nyonya……tidak…..saya henteu bisa…..’.
Bu Alus: “ Naon maksud anjeun kalayan henteu bisa, sadar surti manéh henteu ngabogaan hak luhur manéhna, tapi kuring……..aku anu ngabogaan hak luhur manéhna, kuring ibu kandungnya surti!!!”.
(Bu Tejo mecenghul ti dina imahna)
Bu Tejo: “E…e…e…ada naon ieu bet ramé-ramé to…? Jeng Alus, bu Surti aya naon toh…?”
Bu Alus: (bari ceurik) “…perempuan ieu Jeng, awéwé ieu…dia…dia anu geus nyulik anak kuring…”
Bu Tejo: “…menculik…?” Bu Tejo jadi beuki bingung.
Bu Surti: (langsung nangtung) “Henteu…tidak…itu henteu bener Bu…”
Bu Alus: “Percaya sarua kuring Jeng! Awéwé ieu memang henteu weruh diri!”
Bu Surti: “Kuring henteu boga salah Bu, henteu…”
Bu Tejo: “Geus…sudah cukup, Jeng Alus, bu Surti cukup ieu imah
kuring, Jeng Alus sarta bu Surti ndak ngabogaan hak paraséa di dieu”
Bu Alus: “…tapi manéhna…dia geus ngajabél anak kuring Jeng…”
Bu Tejo: “geus…sekarang tenang tiheula. Carita sarua kuring aya naon ieu sabenerna”
Bu Alus: (bari ceurik) “…anak kuring Jeng, manéhna geus misahkeun kuring jeung anak kuring…”
Bu Tejo: “Anak Jeng?”
Bu Alus: “Iya Jeng anak kuring…Anak anu geus kuring geus lahirkan 18 warsih anu tuluy…Dan manéhna…dia geus ngajabélna ti kuring Jeng…”
Sbu Surti: “Henteu…tidak…Demi Pangéran kuring henteu ngajabél Sari ti Nyonya. Kuring ngan hayang merawatnya…”
Bu Alus: “…merawat…selalu waé manéh ngomong lamun manéh merawatnya Manéh henteu weruh Surti, kumaha penderitaanku tanpa ayana saurang anak disisiku…”
Bu Surti: “…penderitaan…? Naon harti saurang anak pikeun nyonya? Nyonya ngan mementingkan kakayaan, karier sarta popularitas waé tanpa memperdulikan anak Nyonya…”
Bu Alus: “…sudahlah. Manéh weruh naon Surti? Memangnya manéh weruh naon ngeunaan hirup anu kuring jalanan? Kuring banting tulang beurang peuting néangan napakah, sarta manéh weruh kabéh ieu pikeun saha? Pikeun anaking Surti, kabéh ieu pikeun Sari…”
Bu Surti: “…tapi…Sari henteu kungsi meunang kaasih nyaah. Naha Nyonya weruh éta? Sabot Sari ceurik beurang sarta peuting merlukeun ASI. Tahukah Nyonya naon anu Nyonya pigawé? Nyonya kaluar sarta riweuh néangan popularitas. Sarta kuring henteu tega nempo Sari terus-terusan ceurik kawas éta. Sarta…saya…saya hayang merawatnya…”
Bu Alus: “ cukup Surti. Cukup! Kau lain ibu kandungnya… kuring….. ibu kandungnya. Kuring anu geus ngandung manéhna salila 9 bulan. Kuring ogé nandonkeun nyawa kuring ambéh manéhna bisa lahir ka dunya ieu. Kau henteu ngabogaan hak luhur manéhna. Salila naon waé kau merawatnya manéh tetep lain ibu kandungnya. Kuring anu ngabogaan hak ngabogaan manéhna. Jadi kembalikan manéhna dina kuring, kembalikan…“
Samentara éta, diluar imah bu Tejo kasampak sari sarta babaturanana anu keur ngaregepkeun pembicaraan Bu alus sarta Bu surti. Sari henteu tahan ngadéngé kabéh ieu sarta manéhna hayang geura-giru asup ka imah bu Tejo tapi dihalangan ku babaturanana.
Bu Alus:” alus Nyah…… kuring baris minuhan paménta Nyonya. Kuring weruh kuring lain ibu kandungnya sarta ngan nyonya anu ngabogaan hak ngabogaan Sari. Tapi biarlah Sari anu milih diantara urang saha ibu anu pangalusna pikeunana…”
Ujug-ujug Sari asup sanggeus usaha dicegah ku babaturanana. Babarengan kalayan ieu, Dewi, réncang Wulan kapidara alatan shock sarta sieun.
Sari:”Assalamu’laikum (kalayan leuleus menghampiri Bu Surti), Bu….Sari geus ngadéngé kabéh anu ibu bicarakan ,kenapa ibu merahasiakan ieu ti Sari Bu…..?”
Bu Surti:”…maafkan Ibu nak, Ibu henteu boga niat membohongimu salila ieu, tapi ibu henteu daék kaleungitan anjeun. Manéhna ibu kandungmu, ikutlah babarenganana Sari “
Bu Alus:”Sari…..aku nyaéta ibumu, lain wanoja éta. Kemarilah Sari manéhna henteu saalus anu kau kira.
(nyarita ka Bu Surti) “ dasar wanoja henteu weruh diri, henteu weruh hatur nuhun
Sari:( nyarita ka Bu Surti sarta henteu menghiraukan Bu Alus) ”tapi,…..ibu Sari saukur ibu saurang. Sari nyaah sarua ibu, éstuning-éstuning menyayangi ibu. Naon ibu henteu menyayangi Sari deui….?”
Bu Surti “henteu nak, ulah ngomong kawas éta…ibu sok menyayangimu, ti leutik ibu mengasuhmu sarta sok menyayangimu kawas anak ibu sorangan. Tapi kumaha ogé ogé manéhna nyaéta ibu kandungmu anu ngabogaan hak luhur diri anjeun” ( saterusna Bu Surti nangtung).
Bu Alus:” hai….Surti sialan, ulah kau kotori pikiran anaking. Kau memang bener-bener wanoja jahat, henteu weruh diri…..dasar wanoja gabug, bisa anjeun ngan ngajabél anak jelema…!!!”
Bu Sari:” maafkan ibu nak….ibu geus henteu tahan ngadéngé kabéh ieu. Ibu henteu sakuduna diantara maranéh…..ibu ngan jadi beungbeurat sarta penghalang. Sari…., kau nyaéta anak anu alus. Kembalilah dinana, ibu pohara bagja engkau geus jadi bagian hirup kuring. Sanajan tanpa anjeun, ibu baris mecakan jalanan hirup ieu. kembalilah nak….!ibu ménta dina anjeun. ( saterusna Bu surti indit ninggalkeun Sari sarta bu Alus)
Sari: “ ibu…..Sari henteu daék bu……., kuring hayang babarengan ibu….” ( bari ceurik)
Bu Alus:” kembalilah dina ibu nak…! kuring nyaéta ibu kandungmu”
Sari: “………(terdiam)
Bu Alus: “ Sari kau teu perlu menangisi wanoja éta, Surti saukur wanoja miskn anu geus ngajabél anjeun ti kuring. Kemarilah Sari…..ibu pohara sono sarta pohara nyaah dina anjeun”.
Sari: “ kau…..benarkah kau menyayangiku??? Henteu….tidak kuring henteu daék balik dina anjeun. Pikeun kuring ibuku nyaéta Bu surti”.
Bu Alus: “ tapi kuring geus ngababarkeun manéh nak, lain buruh kumbah éta”.
Sari: “ alus, lamun kau memang ibu kandungku naon anu kau bikeun dina kuring salila ieu? Lainna manéh ngan riweuh ka Perancis néangan harta waé”.
Bu Alus: “ ulah ngomong kawas éta dina ibu nak, manéh henteu weruh
kumaha penderitaanku salila ieu. Ibu membanting tulang beurang sarta peuting ambéh manéh bisa di tempo ku masarakat, ambéh manéh henteu dicemooh sakumaha manéh anak saurang buruh kumbah….”
Sari:” Kuring memang henteu weruh penderitaanmu salila ieu, anu kuring weruh sarta kuring rasakeun ibu Surti nyaéta ibu kandungku, manéhna anu salila ieu merawatku, membesarkanku sarta geus méré kaasih hanjakalna ka kuring”.
Bu Alus: “ sari, akulah ibu kandungmu….lain wanoja éta, manéhna saukur saurang pembantu anu geus nyulik manéh “.
Sari: “ omong kosong sakabéh éta, kuring bagja hirup degan ibu surti”.
Bu Alus:” bagja manéh ngomong, kumaha meureun manéh bisa bagja hidupmiskin babarengan wanoja éta, naon anu manéhna boga? Manéhna ngan saurang buruh kumbah tuluy kumaha kalayan kaperluan anjeun sapopoé, kumaha atikan anjeun. Naon manéh henteu hayang diajar di luar Nagari kawas anak Bu Tejo. Sarta éta henteu bisa dibikeun ku wanoja éta”.
Sari: “ materi terus anu manéh katakan!…..muak…..muak kuring ngadéngéna! Sabenerna ibu macem naon manéh ieu!”
Bu Alus: “baruk anaking, teganya manéh ngomong kawas éta dina ibu kandungmu sorangan”.
Sari: “ asal manéh weruh, pikeun kuring harta lain segala-galanya sarta kaasih nyaah saurang ibu geus kuring rasakeun ti ibu Surti, manéhna nyaéta kabagjaan kuring salila ieu. Sarta ayeuna ogé kuring megatkeun pikeun milu kalayan bu Surti waé”.
Sari indit ninggalkeun Bu Alus sarta Bu Alus ceurik melong kepergian Sari.
Bu Alus:”…tidak Nak. Ulah pigawé éta dina ibu Sari…………(teriak), baruk Pangéran, naha ieu kabéh lumangsung
dina kuring. Anak anu kuring lahirkan leuwih milih batur tinimbang kuring. Naon… harti kabéh ieu (bari melepas kabéh perhiasannya) kabéh harta, kakawasaan, sarta popularitas anu kuring dapatkan henteu bisa mawa anaking balik ka pangkuanku. Kuring hanjakal….aku éstuning hanjakal ( bari diuk andeprok). Lamun weruh akhirrnya baris kawas ieu kuring moal kungsi menyia-nyiakan anaking, maafkan kuring anaking. Maafkan ibu anu henteu weruh diri ieu. (Bu Tejo menghampiri Bu Alus sarta usaha menenangkannya)
Sari……..Sari………….Sari……….!!!!!!
Bu Surti nyaéta saurang wanoja anu kesehariaanya digawé minangka buruh kumbah pakéan di kampungna. Manéhna ancik babarengan saurang anak awéwé anu ngaranna Sari. Duanana hirup bagja cacak dina kesederhanaan tanpa kemewahan harta. Bu Surti pohara mitresna Sari, anak anu diasuhnya kalayan pinuh kaasih nyaah sanajan sabenerna Sari lain anak kandungnya melainkan ngan dipungut Bu Surti ti urut majikannya. Salila ieu Bu Surti merahasiakan jati diri Sari anu sabenerna boh ka Sari sorangan boh para tatangga di sakurilingna. Tapi hal ieu pisan anu ngabalukarkeun Bu Surti cemas sarta sieun lamun hiji poé Sari indit ninggalkeunana kitu weruh yén manéhna lain ibu kandungnya.
Dina hiji poé Bu Surti ngarasa cemas alatan Sari tacan balik ti sakolana. Jeung rarasaan cemas kasebut Bu Surti ngaharepkeun sarta berdoa ambéh henteu lumangsung nanaon jeung Sari. Teu lam saterusna Sari ogé datang babarengan babaturanana. Sari ngécéskeun ka Bu Surti yén maranéhanana telat balik alatan cikénéh réngsé nuturkeun Try Out di sakola. Ngadéngé hal éta Bu Surti ngarasa bungangang sarta saterusna mempersilahkan réncang-réncang Sari pikeun diuk beristirahat. Maranéhanana ogé berbincang-bincang ngeunaan sakola sarta mangsa hareup maranéhanana. Tapi dina perbincangan éta Busurti ngarasa terusik batinnya alatan sawatara patarosan ti réncang-réncang Sari anu kawas lamun sanggup pikeun ngungkab jati diri Sari anu sabenerna, yén manéhna lain anak kandunnya.
Pamustunganana Bu Surti megatkeun pikeun indit nganteurkeun cucian ka imah Bu Tejo pikeun nyingkahan pertnyaan-pertanyaan ti réncang-réncang Sari. Saterusna Bu Surti indit saurang diri saraya berpamitan ka sari sarta réncang-réncang sanajan Sari berkeinginan pikeun nganteurkeun indungna kasebut. Tapi alatan cemas pamustunganana Sari sarta babaturanana nuturkeun Bu Surti ka imah Bu Tejo sacara reureunceupan.
Di imah Bu Tejo, tanpa disangka Bu Surti papanggih jeung Bu Alus, ibu kandung Sari, anu waktu éta natamu di imah Bu Tejo.
Duanana ogé pada-pada terkejut. Pamustunganana duanana ogé silih nyarita sajongjonan sanggeus Bu Tejo asup kadina imahna. Bu Alus ngadesek Bu Surti ambéh mulangkeun putri kandung anu selam ieu dianggapna geus di culik ku urut pembantunya éta. Tapi Bu Surti henteu daék mulangkeun sari dinana alatan geus kagok nyaah sarta geus nganggap Sari kawas anakna sorangan.
Kabéh anu diomongkeun ku Bu Alus sarta Bu Surti sacara henteu ngahaja didéngé ku Sari anu saméméhna geus nuturkeun babarengan babaturanana. Saterusna Sari ménta guaran ka Bu Surti luhur rusiah anu salila ieu ditundana sarta Bu Surti ménta Sari pikeun balik ka ibu kandungnya nyaéta Bu Alus. Tapi Sari nampikna sarta tetep hayang hirup babarengan Bu surti anu pohara disayanginya. Bu Alus ogé menyesali gawénana.
5. NASKAH
Ibu Lain Ibumu
Babak I
Poé éta kawas dawam Bu Surti kasampak nyapu di tepas imahna. Geus ampir 5 (lima) warsih ieu bu Surti jadi buruh kumbah di imah bu Tejo, tatangga anu jaraknya kira-kira tilu imah ti imah bu Surti. Bu Surti ujug-ujug cemas sarta salempang ngeunaan ayana Sari, anak anu diasuhnya saprak leutik, anu tacan balik ti sakola.
Bu Surti: “Nepi ka ayeuna Sari bet tacan balik ogé enya…? (bu Surti kasampak kitu cemas)…Biasanya jam sakieu (bari nempo ka arah jam dinding anu terpasang di dinding imahna anu amat basajan) Sari geus balik.
Aya naon enya…? (bu Surti beranjak ti tempat diukna sarta nempo ka luar jandela) Padahal cuaca poé ieu cerah, henteu hujan.
Enya Alloh lindungilah Sari anaking, jauhkanlah manéhna ti hal-hal anu bisa ngabahayakeun manéhna, Kuring henteu daék kaleungitan manéhna…karena manéhna pohara hartosna pikeun kuring. Kuring amat menyayangi manéhna. Sanajan…meskipun manéhna lain anaking kandungku sorangan…(bu Surti hanjelu sakali)
Sari…dimana kau Nak…? Sari…Pulanglah Nak…!Ibu pohara pikahariwangeun anjeun…”
Kadéngé sora jelema ngedalkeun salam ti luar imah. Serentak bu Surti pohara atoh, manéhna yakin éta sora Sari, anakna. Bu Surti geura-giru membenahi dandanannya sarta beranjak ka luar.
Sari sarta babaturanana: “Assalamualaikum…”
Sari ngajak babaturanana asup.
Bu Surti: ”Waalaikumsalam…”
…aduh Sari, ti mana waé kau Nak…? Ibu pohara pikahariwangeun anjeun…
Sari: “ Ibu henteu perlu salempang..Sari alus-alus waé bet. Tadi di sakola aya palaksanaan try out, Bu, jadi balikna rada telat. Baruk enya…, perkenalkan Bu, ieu réncang-réncang Sari. Réncang-réncang, ieu ibuku…!
Wulan: ”Beurang Tante, ngaran kuring Wulan, W-u-l-a-n…”
Bu Surti: “O…ini to anu ngaranna Wulan, anu mindeng diceritakan sarua Sari éta! Lamun anu ieu saha?” (nunjuk ka arah Heni)
Heni: “ Kuring Heni, Tante!”
Sari: “Lamun anu ieu jago karate lo, Bu. Éh…ada hiji deui réncang Sari”
Dewi: “Dewi, Tante…”
Bu Surti: “Sari, hayu ajak teman-temanmu asup. Pasti dina capek kabéh. Sari, ulah poho ambilkan inuman pikeun maranéhanana. Baruk enya…di dina lomari aya saeutik kadaharan leutik, dicokot enya…!”
Sari: “Alus Bu…”
Sari asup ka dina pikeun nyokot kadaharan sarta inuman pikeun babaturanana. Samentara éta, bu Surti berbincang-bincang jeung Dewi, Heni sarta Wulan.
Bu Surti: “Kumaha try outnya tadi…? Maranéh bisa némbalan kabéhanana khan…?
Wulan: “…aduh Tante, solnya hésé sakali…Saya nepi ka keringetan ngerjakannya…”
Bu Surti: “Lamun manéh Dewi, kumaha?”
Dewi: “Enya…gitu dech Tante. Aya anu bisa sarta aya anu henteu…”
Heni: “Lamun Kuring, bisa Tante ngerjakannya. Soalna gampang bet Tante. (jeung gaya songongna) Maranéhanana waé anu anu henteu bisa!”
Wulan: “Bisa apaan…? Bisa nyontek maksud Lu…?
Wulan sarta Heni seuri…
Dewi: “Iya nyontek…sama si Sari. Sari pan pinter Tante…”
Bu Surti: “Sudahlah, maranéh ulah silih menyalahkan. Anu penting maranéh kudu getol diajar ambéh dina waktu UNAS engké, maranéh bisa mengerrjakan kabéhanana. Ulah poho maranéh ogé kudu berdoa sarta ménta restu dina kolot maranéh!”
Sari datang mawa kadaharan sarta inuman. Manéhna geura-giru ngagabung kalayan ibu sarta babaturanana.
Sari: “Dina ngobrolin naon nich…? Bet jigana uplek pisan. ,eh ieu inumanana, maranéh pasti geus haus.!”
Heni: “Wah…asyik nich aya cau goréng. Nyieun sorangan enya Sari …?” (bari melahap cau goréngna)
Sari: “Iya…pisang goréng ieu Ibuku lho anu jieun…Enak khan…?”
Wulan& Dewi: (bari dahar, spontan maranéhanana némbalan) “ Iya Sari, ngeunah pisan…!”
Bu Surti: “Lamun kitu, henteu perlu sungkan-sungkan. Anggap waé imah sorangan enya…Nah ayeuna ibu ancik tiheula enya…Masih aya pagawéan di tukang. Maranéh teruskan waé ngobrolnya. Hayu, sumangga diinum!”
Bu Surti ninggalkeun Sari sarta babaturanana saterusna neruskeun pakasabanana.
Sari: “Éh réncang-réncang, kirra-kira urang bisa henteu enya…ngerjain soal UAN engké…tyr outnya waé hésé ménta ampun…”
Dewi: “Ulah merendah kitu atuh Sari, manéh pan pinter. Tadi waé si Heni nyontek ama manéh. Bener teu Lan…?”
Wulan: “Iya, éta bener tuh Sari…”
Heni: “Saha anu nyontek? Jelema gue ngan nyocokin jawaban doank…!”
Wulan&Dewi: “Éta mah sarua waé Hen…”
Sari: “Sudahlah…Kalian ieu jiga ucing sarta beurit waé…”
Wulan: “Ngomong-ngomong maranéh seneng teu sich nempo émbaran tadi?”
Heni: “Émbaran anu mana? Émbaran PMDK…? Enya…jelas lah. Kalayan ditarima PMDK kuring pan teu perlu milu SPMB deui….”
Dewi: “Kuring ogé seneng lho réncang-réncang. Kumaha jeung manéh Sari? Bet ti tadi manéh diem waé…?”
Sari: (katempo bingung) “…aku…aku…”
Bu Surti datang bari mawa karinjang pakéan. Tuluy manéhna menghampiri Sari sarta babaturanana anu keur uplek mengobrol.
Bu Surti: “Ibu denger ti tadi jigana maranéh uplek pisan ngobrolnya. Memangnya naon anu keur maranéh bicarakan…?”
Sari: “Ieu lho Bu, temen-temen dina ngomongin soal try out tadi sarta ogé ngeunaan PMDK…”
Bu Surti: “PMDK…apa éta Sari. Ibu henteu ngerti…?”
Sari: “PMDK mangrupa salah sahiji cara pikeun asup Paguron Luhur Nagari tanpa tes, melainkan ngagunakeun peunteun raport waé Bu…!”
Bu Surti: “Baruk…begitu enya! Jadi, maranéh ieu dina daék kuliah kabéh enya…?”
Wulan, Heni&Dewi rampak némbalan:”…Iya Tante…”
Bu Surti: “Manéh daék nerusin kamana Lan?”
Wulan: “Kuring daék nerusin ka London Tante. Kecap Papa diditu fasilitasna leuwih pepek sarta berkualitas kitu dech Tante…”
Heni: “Manéh daék kuliah ka London…? (bari kéom sinis) Emangnya manéh bisa basa Inggris…?”
Wulan: “Enya tangtu bisa atuh Hen. Ieu kuring kaasih conto ‘I love You…”
Heni: “Lamun éta mah anak leutik ogé bisa Lan, Baruk enya… lamun kuring kuliah di UI lho Tante,ambil jurusan Ékonomi Bisnis. Heni pan asih taneuh cai…”
Wulan: “Éh…siapa ogé anu nanya…?”
Heni: “Kuring pan ngan méré informasi. Iya pan Tante…?”
Bu Surti: “Iya. Lamun manéh Dewi? Manéh daék kuliah di mana? Ibu pehatiin manéh bet ti tadi diem waé…?”
Dewi: “Kuring kuliah di UNESA Tante, cokot jurusan PGSD sarua jiga Sari. Kamari pan, daptarna bareng sarua Sari Tante. Sarta urang ditarima lho…!”
Bu Surti: “Bet manéh henteu carita! Jadi, manéh ogé daék kuliah Sari…?”
Sari: “Iya Bu. Sari pan geus ditarima PMDK. Tapi…kalau ibu mengijinkan…”
Bu Surti: (bari menghela nafas) “Lainna Ibu henteu mengijinkan, tapi…kita meunangkeun waragad ti mana? Manéh pan weruh sorangan Sari, pangasilan Ibu minangka buruh kumbah waé teu mahi pikeun minuhan kaperluan urang sapopoé. Sedengkeun anu Ibu weruh waragad kuliah éta mahal pisan. Deui ogé…Ibu henteu daék berpisah laér ti Sari…”
Sari: “Enya sudahlah Bu…Sari henteu maksa bet Bu pikeun kuliah. Sanajan henteu bisa kuliah, Sari pan bisa digawé pikeun nambahan pangasilan sarta ogé masih bisa marengan Ibu. Bener pan Bu…”
Bu Surti: (jeung beungeut nguluwut) “Bener…”
Wulan: “Emang, Bapa manéh kamana Sari?”
Ngadéngé omongan Wulan, Bu Surti langsung kasampak gugup.
Sari: “Ibu…ibu henteu apa-apakan…? Hampura temen-temen, meureun Ibu rada saeutik reuwas. Sabenerna bapa kuring geus lila maot. Kuring sorangan henteu weruh beungeut aslina. Salila ieu kuring mikawanoh manéhna ngan ngaliwatan selembar poto…”
Wulan: “Maafkan kuring Sari. Kuring bener-bener henteu weruh…”
Dewi: “Manéh sich Lan, ngomongna asal kaluar waé. Terus…gimana masalah kuliah manéh Sari?”
Sari: “Sudahlah réncang-réncang,jangan omongin soal kuliah deui entar Ibuku émboh stress sarta panyakitna kanceuh deui. Sari ikhlas bet. Meureun Pangéran tacan méré kasempetan, susuganan warsih hareup aya kasempetan pikeun kuliah, bener pan temen-temen…?”
Dewi, Heni& Wulan: “Iya bener Sari!”
Heni: “Ngomong-ngomong, beungeut anjeun kalayan ibumu bet teu sarua enya Sari? Kuring rasa leuwih geulis ibumu dech batan manéh. Bener teu temen-temen…?”
Wulan: “Iya loh Sar, leuwih geulis ibumu…”
Sari: “Maranéh ieu aya-aya waé dech. Meskipu beungeut kuring henteu sarua, tapi golongan getih kuring sarua kalayan ibu. Sarta ieu hartosna, kuring anak kandung pituin ibuku. Enya pan Bu…?”
Bu Surti kasampak gugup sarta kebingungan nanggepan patarosan Sari sarta jeung rarasaan kacau, antara sieun sarta hanjelu pamustunganana manéhna némbalan…
Bu Surti: “I…I…iya Sari,…kamu memang anaking…”
Dewi: “Manéh boga sabaraha baraya Sari?”
Sari: “Kuring henteu boga baraya. Disisni kuring ngan ancik duaan sarua ibu”
Heni: “Ngeunah atuh Sar. Lamun boga hiji hal teu perlu dibagi-bagi. Henteu jiga kuring anu barayana loba”
Sari: “Sakuduna manéh bersyukur boga baraya. Pan aya anu mantuan sarta menghibur manéh”
Samentara Sari sarta babaturanana mengobrol, bu Surti nempo ka arah jam. Tuluy manéhna bergegas pikeun nganteurkeun cucian ka imah bu Tejo. Manéhna henteu hayang kalibet dina perrbincangan anu mengarah dina masalah pribadina. Bu Surti sieun kabéh mangsa tuluyna kaungkab.
Bu Surti: (jeung beungeut cemas sarta gelisah) “Geus jam 3 (tilu), Ibu daék nganteurkeun cucian tiheula enya ka imah bu Tejo”
Sari: “Teu perlu Bu, kajeun Sari waé anu nganterin cuciannya. Ibu pan keur gering…”
Wulan: “Tante, kami antar waé enya…pake mobil kuring Tante…”
Heni: “Mobil apaan?… lah wong tadi urang kadieu naék angkot ogé…”
Bu Surti: “Geus, henteu nanaon bet! Ibu nganterin sorangan waé enya…Kalian terusin waé ngobrolnya”
Sari: “Bener Ibu henteu nanaon…?”
Bu Surti: “Bener Sari. Ibu indit tiheula enya…Assalamualaikum”
Bu Surti indit ka imah bu Tejo kalayan mawa cucian.
Sari: “Waalaikumsalam. Éh réncang-réncang, bet rarasaan kuring teu ngeunah enya? Saméméh Ibu indit bet jigana aya anu ahéng! Kuring jadi salempang sarua ibu. Kuring sieun lumangsung nanaon sarua ibu!”
Dewi: “Kumaha lamun urang ikutin waé Sari…?”
Heni: “Tapi manéh weruh pan ibumu indit ka imah saha…?”
Sari: “Bu Tejo Hen”
Heni: “Iya…iya…bu Tejo”
Sari: “Iya kuring weruh. Lamun kitu, ayeuna urang susul ibu. Kumaha réncang-réncang?”
Dewi, Heni& Wulan: ”ok dech!”
Sari sarta babaturanana indit ka imah bu Tejo pikeun nyusul bu Surti.
Babak II
Bu Tejo sarta bu Alus anjog di imah bu Tejo kira-kira pukul 03.00 WIB. Maranéhanana méakkeun wayah sapoé jeput berbelanja di mal.
Bu Alus: “…aduh Jeng, kongkorong anu tadi éta alus pisan enya jeng…”
Bu Tejo: “Baruk maksud jeng anu liontinnya ngawangun haté éta enya Jeng
Bu Alus: “iya…iya anu éta jeng.éh….tau henteu, minggu kamari wayah salaki kuring ka Swiss, manéhna membelikan sapakakas perhiasan lho jeng, pepek lho aya kurabu, kongkorong, pinggel, sarta lélépén ogé lho”.
Bu Tejo: “ ah… minggu hareup salaki kuring ogé daék ka Perancis lho jeng, sakalian daék belikan kuring perhiasan ogé”.
Bu Alus: “ ka Perancis!! Aduh kuring jadi inget wayah kuring masih cicing di ditu”.
Bu Tejo: “ baruk…..jeng Alus kungsi cicing di Perancis to…., sabaraha lila jeng?
Bu Alus:” enya…..lumayanlah kira-kira 10 taunan, pan tiheula diditu kuring kungsi jadi modél lho, mangsa jeng teu tau sich, kuring pan tiheula sok témbong di majalah”.
Bu Tejo: “ tapi lain majalah play boy pan jeng?”.
Bu Alus: “ enya lain lah”.
Bu Tejo: “ aduh tétéla jeng Alus ieu wanoja kareir anu suksés enya…saya déngé kamari buka salon deui enya jeng?”
Bu Alus: “enya….maklum lah pan bisnis kuring deui ngembang. ulah poho nyimpang lho jeng engké aya diskon husus jieun jeng”.
Bu Tejo: “ bener lho jeng”.
Bu Alus: “ baruk…pasti”
( Ujug-ujug Bu Alus melong ka hiji poto di sudut rohang sémah)
Bu Alus: “ éh….jeng, éta poto saha bet jiga sarua jeng Tejo, adina enya jeng?”
Bu Tejo: “ naha, geulis enya…..? éta anak kuring ngaranna Éndah, ayeuna manéhna deui kursus modelling di Perancis.
Bu Alus: “ baruk……anaknya enya…..,umurnya sabaraha jeng?”
Bu Tejo: “ 18 warsih”
Bu Alus: “ ( kainget hiji hal ) “ hah 18 warsih……!!berarti saumur jeung manéhna (bari nginget hiji hal).
Bu Tejo: “ manéhna saha jeng?”
Bu Alus: “ ah…bukan saha-saha bet”.
( ujug-ujug mecenghul Bi Tum kalayan mawa kadaharan sarta inuman)
Bu Tejo: “ aduh lila pisan sich “.
Bi Tum: “ hampura nyonya tadi gulana béak, jadi kuring kudu beuli ka warung, terus pas nyampek di warung ngantayna panja……..ng pisan, tacan deui nunggu kembaliannya pan………
Bu Tejo: “ ( motong omongan bi Tum) enggeus-enggeus manéh ieu ékol waé, geus ditu indit!”
“Hampura lho jeng kelamaan nunggu, hayu jeng diinum tiheula”.
Bu Alus: “ baruk enya” (nyokot cangkir sarta rék nginumna)
Bu Tejo: “ éh ngomong-ngomong kumaha béja anak jeng ayeuna?”
( Bu Alus henteu jadi nginumna sarta rada saeutik gugup)
Bu Alus: “ naon jeng, anak kuring?anak kuring maksud jeng?”
Bu Tejo: “enya iyalah, emang anak saha?”
Bu Alus: “ anak kuring….anak kuring…..”.
(kadéngé sora sémah ngedalkeun salam)
Bu Surti: “Assalamu’alaikum, Assalamu’alaikum”.
Bu Alus: “ jeng aya sémah tuh, menggangu waé enya jeng”.
Bu Tejo: “ sakeudeung enya jeng kuring tempo tiheula”( Bu Tejo menghampiri sémahna)
“baruk…..bu Surti tho, mangga asup bu….”
Bu Surti: “ iya Bu, ieu Bu kuring daék nganterin cucian “.
( Dina waktu Bu Surti rék mikeun cucian ka Bu Tejo, sacara henteu ngahaja Bu Surti nempo ka arah Bu Alus sarta manéhna pohara terkejut sakali nepi ka karinjang cucian anu dibawana murag tanpa manéhna sadari)
Bu Tejo: “lho…..lho….lho…..! bet jadi bacacar kabéh, kumaha da Bu Surti, dieu bu kajeun kuring bantu.”(bari memungut pakéan anu terjatuh)
( Bu Alus ogé ngalieuk dina sémah Bu Tejo sarta manéhna ogé terkejut, nepi ka inuman anu manéhna inum tersembur ti sungutna. Kalayan gugup manéhna ngarapikeun balik penampilannya)
Bu Tejo: “ enya geus Bu Surti diuk waé tiheula, kuring daék menaruh cucian ieu ka dina”
( ngalieuk ka arah Bu Alus) “aduh jeng, bet jadi bacacar kieu,tuh tempo baju jeng Alus baseuh kabéh. Jeng Alus da kurang ati-ati. Tapi teu apa-apalah kajeun engké Bi Tum waé anu beresin. kuring ancik ka dina tiheula enya jeng”.
Bu Alus: “ i……..i……..iya mangga”.
( Bu Tejo ogé asup kalayan mawa cuciannya sarta tinggallah Bu Alus sarta Bu Surti. Teu lila saterusna Bu Alus beranjak ti tempat diukna tuluy menghampiri Bu Surti)
Bu Alus: “éh manéh……..dasar wanoja sialan …..! kamana waé kau salila ieu?
( Bu Surti ngan terdiam) “ naha kau cicing, naon kau sieun dina kuring…?”
Bu Surti: “B………b……..b…….bagaimana béja nyonya?”
Bu Alus: “naha, naon kau ngaharepkeun kuring geus mati? teu sagampang éta,dimana kau sembunyikan anaking?”
Bu Surti: “ naon…..apa…..maksud nyonya?”
Bu Alus: “naon maksud kuring? ah….sudahlan ulah berlagak bego. Lainna kau tau sorangan naon anu kau pigawé welasan warsih anu tuluy….”
Kau teleh ngadudutna ti kuring….kau geus ngajabél anaking, gancang katakan Surti di mana anaking ayeuna! Kembalikan manéhna dina kuring, kuring nyaéta ibu kandungnya!!!”( bari mengguncang-nggincang awak Bu Surti)
Bu Surti: “ henteu……tidak……nyonya! kuring henteu ngajabél manéhna, kuring henteu kungsi ngajabél manéhna ti nyonya. Tapi kuring ngan hayang mengasuhnya.
Bu Alus: “ enya….kau asuh manéhna tanpa sakanyaho kuring sarta éta sarua hartina kalayan kau ngajabélna ti kuring, kau geus nyulikna……….ya…..kau geus nyulik anaking….kembalikan manéhna Surti…..kembalikan anaking….!!!”.
Bu Surti: “ henteu nyonya……tidak…..saya henteu bisa…..’.
Bu Alus: “ Naon maksud anjeun kalayan henteu bisa, sadar surti manéh henteu ngabogaan hak luhur manéhna, tapi kuring……..aku anu ngabogaan hak luhur manéhna, kuring ibu kandungnya surti!!!”.
(Bu Tejo mecenghul ti dina imahna)
Bu Tejo: “E…e…e…ada naon ieu bet ramé-ramé to…? Jeng Alus, bu Surti aya naon toh…?”
Bu Alus: (bari ceurik) “…perempuan ieu Jeng, awéwé ieu…dia…dia anu geus nyulik anak kuring…”
Bu Tejo: “…menculik…?” Bu Tejo jadi beuki bingung.
Bu Surti: (langsung nangtung) “Henteu…tidak…itu henteu bener Bu…”
Bu Alus: “Percaya sarua kuring Jeng! Awéwé ieu memang henteu weruh diri!”
Bu Surti: “Kuring henteu boga salah Bu, henteu…”
Bu Tejo: “Geus…sudah cukup, Jeng Alus, bu Surti cukup ieu imah
kuring, Jeng Alus sarta bu Surti ndak ngabogaan hak paraséa di dieu”
Bu Alus: “…tapi manéhna…dia geus ngajabél anak kuring Jeng…”
Bu Tejo: “geus…sekarang tenang tiheula. Carita sarua kuring aya naon ieu sabenerna”
Bu Alus: (bari ceurik) “…anak kuring Jeng, manéhna geus misahkeun kuring jeung anak kuring…”
Bu Tejo: “Anak Jeng?”
Bu Alus: “Iya Jeng anak kuring…Anak anu geus kuring geus lahirkan 18 warsih anu tuluy…Dan manéhna…dia geus ngajabélna ti kuring Jeng…”
Sbu Surti: “Henteu…tidak…Demi Pangéran kuring henteu ngajabél Sari ti Nyonya. Kuring ngan hayang merawatnya…”
Bu Alus: “…merawat…selalu waé manéh ngomong lamun manéh merawatnya Manéh henteu weruh Surti, kumaha penderitaanku tanpa ayana saurang anak disisiku…”
Bu Surti: “…penderitaan…? Naon harti saurang anak pikeun nyonya? Nyonya ngan mementingkan kakayaan, karier sarta popularitas waé tanpa memperdulikan anak Nyonya…”
Bu Alus: “…sudahlah. Manéh weruh naon Surti? Memangnya manéh weruh naon ngeunaan hirup anu kuring jalanan? Kuring banting tulang beurang peuting néangan napakah, sarta manéh weruh kabéh ieu pikeun saha? Pikeun anaking Surti, kabéh ieu pikeun Sari…”
Bu Surti: “…tapi…Sari henteu kungsi meunang kaasih nyaah. Naha Nyonya weruh éta? Sabot Sari ceurik beurang sarta peuting merlukeun ASI. Tahukah Nyonya naon anu Nyonya pigawé? Nyonya kaluar sarta riweuh néangan popularitas. Sarta kuring henteu tega nempo Sari terus-terusan ceurik kawas éta. Sarta…saya…saya hayang merawatnya…”
Bu Alus: “ cukup Surti. Cukup! Kau lain ibu kandungnya… kuring….. ibu kandungnya. Kuring anu geus ngandung manéhna salila 9 bulan. Kuring ogé nandonkeun nyawa kuring ambéh manéhna bisa lahir ka dunya ieu. Kau henteu ngabogaan hak luhur manéhna. Salila naon waé kau merawatnya manéh tetep lain ibu kandungnya. Kuring anu ngabogaan hak ngabogaan manéhna. Jadi kembalikan manéhna dina kuring, kembalikan…“
Samentara éta, diluar imah bu Tejo kasampak sari sarta babaturanana anu keur ngaregepkeun pembicaraan Bu alus sarta Bu surti. Sari henteu tahan ngadéngé kabéh ieu sarta manéhna hayang geura-giru asup ka imah bu Tejo tapi dihalangan ku babaturanana.
Bu Alus:” alus Nyah…… kuring baris minuhan paménta Nyonya. Kuring weruh kuring lain ibu kandungnya sarta ngan nyonya anu ngabogaan hak ngabogaan Sari. Tapi biarlah Sari anu milih diantara urang saha ibu anu pangalusna pikeunana…”
Ujug-ujug Sari asup sanggeus usaha dicegah ku babaturanana. Babarengan kalayan ieu, Dewi, réncang Wulan kapidara alatan shock sarta sieun.
Sari:”Assalamu’laikum (kalayan leuleus menghampiri Bu Surti), Bu….Sari geus ngadéngé kabéh anu ibu bicarakan ,kenapa ibu merahasiakan ieu ti Sari Bu…..?”
Bu Surti:”…maafkan Ibu nak, Ibu henteu boga niat membohongimu salila ieu, tapi ibu henteu daék kaleungitan anjeun. Manéhna ibu kandungmu, ikutlah babarenganana Sari “
Bu Alus:”Sari…..aku nyaéta ibumu, lain wanoja éta. Kemarilah Sari manéhna henteu saalus anu kau kira.
(nyarita ka Bu Surti) “ dasar wanoja henteu weruh diri, henteu weruh hatur nuhun
Sari:( nyarita ka Bu Surti sarta henteu menghiraukan Bu Alus) ”tapi,…..ibu Sari saukur ibu saurang. Sari nyaah sarua ibu, éstuning-éstuning menyayangi ibu. Naon ibu henteu menyayangi Sari deui….?”
Bu Surti “henteu nak, ulah ngomong kawas éta…ibu sok menyayangimu, ti leutik ibu mengasuhmu sarta sok menyayangimu kawas anak ibu sorangan. Tapi kumaha ogé ogé manéhna nyaéta ibu kandungmu anu ngabogaan hak luhur diri anjeun” ( saterusna Bu Surti nangtung).
Bu Alus:” hai….Surti sialan, ulah kau kotori pikiran anaking. Kau memang bener-bener wanoja jahat, henteu weruh diri…..dasar wanoja gabug, bisa anjeun ngan ngajabél anak jelema…!!!”
Bu Sari:” maafkan ibu nak….ibu geus henteu tahan ngadéngé kabéh ieu. Ibu henteu sakuduna diantara maranéh…..ibu ngan jadi beungbeurat sarta penghalang. Sari…., kau nyaéta anak anu alus. Kembalilah dinana, ibu pohara bagja engkau geus jadi bagian hirup kuring. Sanajan tanpa anjeun, ibu baris mecakan jalanan hirup ieu. kembalilah nak….!ibu ménta dina anjeun. ( saterusna Bu surti indit ninggalkeun Sari sarta bu Alus)
Sari: “ ibu…..Sari henteu daék bu……., kuring hayang babarengan ibu….” ( bari ceurik)
Bu Alus:” kembalilah dina ibu nak…! kuring nyaéta ibu kandungmu”
Sari: “………(terdiam)
Bu Alus: “ Sari kau teu perlu menangisi wanoja éta, Surti saukur wanoja miskn anu geus ngajabél anjeun ti kuring. Kemarilah Sari…..ibu pohara sono sarta pohara nyaah dina anjeun”.
Sari: “ kau…..benarkah kau menyayangiku??? Henteu….tidak kuring henteu daék balik dina anjeun. Pikeun kuring ibuku nyaéta Bu surti”.
Bu Alus: “ tapi kuring geus ngababarkeun manéh nak, lain buruh kumbah éta”.
Sari: “ alus, lamun kau memang ibu kandungku naon anu kau bikeun dina kuring salila ieu? Lainna manéh ngan riweuh ka Perancis néangan harta waé”.
Bu Alus: “ ulah ngomong kawas éta dina ibu nak, manéh henteu weruh
kumaha penderitaanku salila ieu. Ibu membanting tulang beurang sarta peuting ambéh manéh bisa di tempo ku masarakat, ambéh manéh henteu dicemooh sakumaha manéh anak saurang buruh kumbah….”
Sari:” Kuring memang henteu weruh penderitaanmu salila ieu, anu kuring weruh sarta kuring rasakeun ibu Surti nyaéta ibu kandungku, manéhna anu salila ieu merawatku, membesarkanku sarta geus méré kaasih hanjakalna ka kuring”.
Bu Alus: “ sari, akulah ibu kandungmu….lain wanoja éta, manéhna saukur saurang pembantu anu geus nyulik manéh “.
Sari: “ omong kosong sakabéh éta, kuring bagja hirup degan ibu surti”.
Bu Alus:” bagja manéh ngomong, kumaha meureun manéh bisa bagja hidupmiskin babarengan wanoja éta, naon anu manéhna boga? Manéhna ngan saurang buruh kumbah tuluy kumaha kalayan kaperluan anjeun sapopoé, kumaha atikan anjeun. Naon manéh henteu hayang diajar di luar Nagari kawas anak Bu Tejo. Sarta éta henteu bisa dibikeun ku wanoja éta”.
Sari: “ materi terus anu manéh katakan!…..muak…..muak kuring ngadéngéna! Sabenerna ibu macem naon manéh ieu!”
Bu Alus: “baruk anaking, teganya manéh ngomong kawas éta dina ibu kandungmu sorangan”.
Sari: “ asal manéh weruh, pikeun kuring harta lain segala-galanya sarta kaasih nyaah saurang ibu geus kuring rasakeun ti ibu Surti, manéhna nyaéta kabagjaan kuring salila ieu. Sarta ayeuna ogé kuring megatkeun pikeun milu kalayan bu Surti waé”.
Sari indit ninggalkeun Bu Alus sarta Bu Alus ceurik melong kepergian Sari.
Bu Alus:”…tidak Nak. Ulah pigawé éta dina ibu Sari…………(teriak), baruk Pangéran, naha ieu kabéh lumangsung
dina kuring. Anak anu kuring lahirkan leuwih milih batur tinimbang kuring. Naon… harti kabéh ieu (bari melepas kabéh perhiasannya) kabéh harta, kakawasaan, sarta popularitas anu kuring dapatkan henteu bisa mawa anaking balik ka pangkuanku. Kuring hanjakal….aku éstuning hanjakal ( bari diuk andeprok). Lamun weruh akhirrnya baris kawas ieu kuring moal kungsi menyia-nyiakan anaking, maafkan kuring anaking. Maafkan ibu anu henteu weruh diri ieu. (Bu Tejo menghampiri Bu Alus sarta usaha menenangkannya)
Sari……..Sari………….Sari……….!!!!!!
Tidak ada komentar:
Posting Komentar